PKK alçakça yırtıyor: Kürtlere çarşafı DAİŞ mi getirdi?

Örgüt saflarında çarşafın yırtılması, ideolojik eylem haline gelmiş durumda. Oysa çarşafın Kürtlerin hayatına girişi DAİŞ’le olmadı. Tarihçiler, çarşafın Kürt coğrafyasına Osmanlı şehir kültürünün etkisiyle girdiğini belirtiyor. 19. yüzyıl sonlarında Diyarbakır, Musul, Van ve Bitlis gibi merkezlerde görülen siyah çarşaf, zamanla şehirli Müslüman kadınların mahremiyet ve saygınlık sembolü haline geldi.

Kırsalda ise kadınlar daha renkli entariler, başörtüleri ve işlemeli kuşaklar kullanmaya devam etti. Örneğin bir çalışma, Erzurum çevresindeki bir Kürt köyünde şehir alanına çıkarken kadınların çarşafa yöneldiğini rapor ediyor.

Tarihsel süreçte İran Kürdistanı ve Kuzey Horasan şehirlerinde de , dindar mahallelerde ve orta-yaş/yaşlı kuşakta chador/çarşaf kullanımına rastlanır.

Irak Kürdistanı şehirlerinde de abaya/pardösü baskınken daha muhafazakâr çevrelerde de çarşaf görülür.

PKK neden çarşaf yırtıyor?

PKK ve bağlı kuruluşları bugün DAİŞ’i gerekçe göstererek çarşaf üzerine gösteriler düzenlese de karşıtlıkları yeni değil.

1978’de Marksist-Leninist bir örgüt olarak kurulan PKK, ilk yıllarından itibaren dinî sembolleri feodal baskı unsuru olarak değerlendirdi.

PKK’nin kurucu kadrosunda yer alan kadın figürler — özellikle Sakine Cansız ve Leyla Qasim gibi isimler — kadınların “çarşafı yırtarak kendi bedenleri ve yaşamları üzerinde söz hakkı kazanmasını” devrimci bir adım olarak tanımladı.

PKK elebaşı Abdullah Öcalan’ın 1993 tarihli Kadın ve Aile Sorunu adlı kitabında şu ifade yer alıyor:

“Kadının üzerindeki siyah örtü, yüzyılların esaretini simgeler. Kadın, o örtüyü yırtmadan özgürlüğe ulaşamaz.”

Bu anlayış, 1990’larda PKK’nin ideolojisine dönüştü. O dönemden itibaren örgüt içinde çarşaf, yalnızca bir kıyafet değil, ideolojik bir karşıtlık nesnesi haline geldi.

Şimdi ise Rojava’da çarşaflarını çıkaran veya yakan kadınların görüntüleri, YPJ ve PYD medyasında “özgürlüğün sembolü, DAİŞ’ten kurtuluş” olarak servis ediliyor.